2025’te daha büyük adımlar bekleniyor
2024’te Türkiye, enerji dönüşümünde büyük adımlar attı. Toplam kurulu gücün yüzde 59’u, elektrik üretiminin ise yüzde 46’sı yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlandı. Özellikle güneş enerjisi kurulumları 5,4 GW ile rekor kırarken, rüzgâr enerjisi kurulumları 770 MW’da kaldı.
SHURA Yönlendirme Komitesi Başkanı Selahattin Hakman, küresel enerji dönüşümünde temiz enerjinin hızla yükseldiğini vurguladı. Hakman, enerji sektörünün toplam küresel hacminin 2015 yılında 2 trilyon dolar olduğunu, bu rakamın 2024’te 3 trilyon dolara çıktığını ve temiz enerjinin bu hacimdeki payının yüzde 50’den yüzde 70’e yükseldiğini belirtti.
“Güneş enerjisi, küresel enerji dönüşümünde itici güç konumunda. Son üç yıl içinde güneş paneli kurulumları yüzde 217 oranında artış gösterdi ve bu yükselişe Türkiye de büyük bir katkı sağladı” diyen Hakman, 2024’te dünya genelinde elektrikli araç satışlarının 17 milyona ulaştığını ve batarya talebinin 685 GWh’ye çıktığını ifade etti.
Hakman ayrıca, enerji verimliliği yatırımlarının da hızlandığını belirtti. 2024’te hükümetlerin düşük emisyonlu araçlara 45 milyar dolar, bina verimliliği içinse 60 milyar dolar ayırdığını kaydetti ve son beş yılda bu alandaki toplam harcamaların 1 trilyon doları aştığını söyledi. Ancak Hakman, bu çabaların küresel iklim hedefleriyle uyumlu hale gelmesi için daha hızlı politika uygulamalarına ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Toplantıda, Türkiye’nin enerji dönüşüm sürecinde şeffaflık, finansmana erişim ve uzun vadeli stratejik işbirliğinin önemine dikkat çekildi. Hakman, Türkiye’nin düşük karbonlu enerji sistemine geçişini hızlandırmasının, Avrupa Birliği’nin sınırda karbon düzenlemelerine uyum sağlamak açısından kritik olduğunu belirtti.
“Jeopolitik belirsizlikler ve ekonomik çalkantılar, enerji dönüşümünde daha dikkatli adımlar atmayı gerektiriyor” diyen Hakman, bu dönemde Türkiye’nin enerji dönüşümünü hızlandırarak hem kendi sanayisini güçlendirmesi hem de küresel enerji pazarlarında rekabetçi konumunu sağlamlaştırması gerektiğini söyledi.
“2024, stratejik adımların yılı oldu”
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Alkım Bağ Güllü, Türkiye’nin 2024’te enerji dönüşümüne odaklandığını ve bu süreçte stratejik adımlar attığını ifade etti. Güllü, yenilenebilir enerji yatırımlarının hızlanmasıyla enerji ithalatında düşüş yaşandığını ve enerji güvenliği ile verimlilik konularında önemli kazanımlar sağlandığını belirtti.
“2024 yılı, Türkiye’nin enerji politikalarının yenilenebilir enerji odaklı dönüşüm sürecini hızlandırdığı bir dönem olarak dikkat çekiyor” diyen Güllü, enerji arz güvenliğinin ve ekonomik erişimin ötesinde, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi gibi iklim boyutlarının da politikalara dahil edildiğine vurgu yaptı.
Bu hedefin, Türkiye’nin enerji politikalarında çevre ve iklim duyarlılığını daha güçlü bir şekilde öne çıkardığını belirten Güllü, fosil yakıt projeksiyonlarının güncellenmemesi ve uzun vadeli stratejilerin eksik kalmasının dönüşüm sürecinde bir risk oluşturduğunu ifade etti.
Güllü, YEKA ihalelerinin önemine değinerek, 2025 yılı başında yapılacak yeni YEKA ihaleleriyle birlikte yıllık en az 2 GW’lık kapasite artışının planlanmasının yatırımcılar için öngörülebilir bir yol haritası sunduğunu vurguladı. Bunun yanı sıra, 2025 yılı için enerji iletim altyapısında 688 kilometrelik yeni hat inşası ve batarya enerji depolama kapasitesinin 1 GW’a çıkarılması hedeflerinin, enerji sektörünün dönüşümü için kritik olduğunu belirtti.
Güllü ayrıca, enerji sektörünün dönüşümünün yalnızca elektrik üretimiyle sınırlı kalmaması gerektiğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Sanayi, ulaştırma, tarım ve binalar gibi son kullanım sektörlerinde yenilenebilir kaynakların yaygınlaştırılması gerekiyor. Sanayi sektörü, nihai enerji tüketiminin yüzde 50’sinden sorumlu ve bu sektörde yapısal dönüşüm olmadan sürdürülebilir kalkınma mümkün değil. Türkiye, sanayi politikasını enerji dönüşüm politikalarıyla uyumlu hale getirerek Avrupa Yeşil Mutabakatı gibi düzenlemelere uyum sağlamalı.”
2025 projeksiyonları ve beklentiler
2025 için güneş enerjisinde 5 GW, rüzgâr enerjisinde ise 2-3 GW kapasite artışı hedefleniyor. Bunun yanı sıra, batarya enerji depolama kapasitesinin 2025’te 1 GW’a, 2028’de ise 10 GW’a çıkarılması planlanıyor. Güllü, enerji dönüşümünün sadece üretimle sınırlı kalmaması, sanayi ve ulaştırma gibi son kullanım sektörlerini de kapsaması gerektiğini vurguladı.